Özlem ERMİŞ BEYHAN
Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force – FATF), üye ülkelerde sanal varlıklara dair düzenlemelerin geldiği aşamayı bir raporla ortaya koydu. Türkiye raporda, belirli noktalarda eksik, iki ayrı kriterde ise ilerleme halinde olarak gösterildi. Türkiye halen FATF’ın gri listesinde bulunuyor ancak haziran ayında yapılacak değerlendirmede bu listeden çıkması öngörülüyor.
Bir kilometre taşı Rapor, küresel ölçekte sanal varlıkların düzenlenmesi konusunda önemli bir kilometre taşı olarak değerlendirildi. Özellikle, FATF’ın “seyahat kuralı” gibi belirli gereksinimlerin altını çizmesi, kripto para birimlerinin kullanımı ve yönetimi ile ilgili uluslararası standartların önemini gösterdiği şeklinde yorumlandı. Bu kural, kripto hizmet sağlayıcılarının belirli bir eşiğin üzerindeki işlemlere ilişkin bilgileri toplamasını ve paylaşmasını gerektirerek, kara para aklama ve terör finansmanı gibi yasadışı faaliyetlerle mücadelede kritik bir rol oynuyor.
Kripto ile para aklamada başarısızlığın global etkisi olur
Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörizmin finansmanı ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı ile mücadelede uluslararası standartları belirleyip, uygulanmasını teşvik etmek amacıyla G-7 tarafından kurulan hükümetler arası bir organizasyon olan FATF, sanal varlıkların yasalarla düzenlenip kontrol edilmesine odaklandı.
Rapora dair açıklama yapan FATF, sanal varlıkların doğası gereği uluslararası ve sınırsız olması nedeniyle, sanal varlıkları tek bir yetki alanında düzenlemedeki herhangi bir başarısızlığın ciddi küresel sonuçlara yol açabileceğini vurguladı. Sanal varlıkların son dönemde terörizmi finanse etmek için para aklamada kullanıldığını belirten FATF, fidye yazılımı olaylarının son yıllarda önemli ölçüde arttığını ve fidye yazılımı ödemelerinin neredeyse yalnızca sanal varlıklar üzerinden talep edildiğini de açıkladı.
Tescil ve ruhsatlandırma öngörülüyor
Mali Eylem Görev Gücü Başkanı T. Raja Kumar yaptığı açıklamada sanal varlıklara dair düzenleme eksikliklerinin “hem suçlular hem de teröristler için önemli boşluklar yarattığını” söyledi. FATF’ın son raporu, 39 üye ve üye olmayan 20 ülkeyi içeriyor. 12 aylık bir sürecin ardından hazırlanan rapor, kripto düzenlemelerine ilişkin yargı yetki alanlarını ayrıntılı biçimde değerlendiriliyor.
Raporda kriterler arasında sanal varlık hizmet sağlayıcılarının (VASP’ler) ruhsatlandırılmasını veya tescil edilmesini gerektiren mevzuat veya düzenlemelerin çıkarılması, bu tür işletmelerin tescil ettirilmesi veya ruhsatlandırılması denetleyici denetimlerin yürütülmesi, VASP’lere karşı yaptırım önlemleri alınması veya onlar için seyahat kuralının yürürlüğe konulması yer alıyor. FATF’nin “seyahat kuralı”, kripto hizmet sağlayıcılarının belirli bir eşiğin üzerindeki işlemlere ilişkin bilgi toplamasını ve paylaşmasını gerektiriyor.
Haziran ayına kadar Türkiye’de düzenlemelerin netleşmesi bekleniyor
Sektörden uzmanlar, haziran ayına kadar kripto paralarla ilgili olarak beklenen düzenlemelerin, Türkiye’nin FATF standartlarını karşılayacak şekilde kripto para ekosistemini daha da güvenli ve şeffaf hale getireceğine dair güçlü bir sinyal olduğunu belirtti. Bu adımların, hem yerel hem de uluslararası düzeyde kripto para birimlerinin kullanımını teşvik ederken, aynı zamanda suç faaliyetlerinin önlenmesine yönelik önlemleri de güçlendirmesi öngörülüyor.
Ülkelerin sadece yüzde 30’u düzenlemeler için harekete geçti
Mali Eylem Görev Gücü (FATF) Başkanı T. Raja Kumar, raporu değerlendirerek dünya çapındaki yetki alanlarının yüzde 30’undan daha azının Haziran 2023 itibarıyla kripto sektörünü düzenlemeye başladığını söyledi. Raja Kumar, bu düşük düzeydeki dikkatin “harekete geçme çağrısı” gerektirdiğini söyledi. Raporda, yargı bölgelerinin kriptonun oluşturduğu kara para aklama ve terörün finansmanı risklerini daha iyi ele almak için harekete geçmeleri ve sanal varlık hizmet sağlayıcılarına (VASP’ler) lisans vermeleri veya kayıt olmaları ve iş uygulamaları, ürünleri ve teknolojileri hakkında incelemeler yapmaları önerildi.
